KALENDARIUM NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ Z DZIEJÓW JĘDRZEJOWA

 

 

1110 – biskup krakowski Maur konsekruje kościół św. Wojciecha w Brzeźnicy
1140 – biskup wrocławski Janik z bratem Klemensem z rodu Gryfitów fundują w Brzeźnicy klasztor cystersów
1149 – do Brzeźnicy przybywają cystersi z burgundzkiego opactwa w Morimond
1153 – Janik Gryfita wydaje akt fundacyjnego opactwa cystersów w Jędrzejowie
1166/67 – konsekracja kościoła klasztornego, towarzyszy jej zjazd dostojników kościelnych i książąt; w Jędrzejowie przebywają m.in. Mieszko Stary i Kazimierz Sprawiedliwy
1218 – w jędrzejowskim opactwie osiada kronikarz i biskup krakowski Wincenty Kadłubek
1223 – śmierć Mistrza Wincentego Kadłubka
1271 – książę krakowski księcia Bolesława Wstydliwego wydaje akt lokacyjny miasta Jędrzejowa
1439 – opat Nieustęp nadaje jędrzejowskim mieszczanom prawo do wystawienia ratusza na rynku, sukiennic, postrzygalni i wagi miejskiej
1470-1480 – kosztem rajców miejskich i mieszczan jędrzejowski wybudowano kościół pw. św. Katarzyny (obecnie św. Trójcy)
1510 – król Zygmunt Stary odnawia przywilej miejski i nadaje prawo cotygodniowych targów i trzech jarmarków w roku
1576 – zjazd szlachty, która opowiedziała się za elekcją Stefana Batorego na króla Polski
1607 – zjazd rokoszan pod wodza Mikołaja Zebrzydowskiego
1705 – wielki pożar miasta
1745–1760 – krakowski organmistrz Jan Sitarski buduje w klasztorze barokowe organy
1764 – beatyfikacja Wincentego Kadłubka
1794 – w klasztorze OO. Cystersów spotkali się Tadeusz Kościuszko i książę Józef Poniatowski
1795-1809 – Jędrzejów w granicach zaboru austriackiego
1798 – staraniem cystersów w mieście założono szkołę główną
1800 – pożar klasztoru, w jego wyniku zniszczeniu uległa biblioteka klasztorna
1809–1815 – Jędrzejów w granicach Księstwa Warszawskiego
1815–1918 – Jędrzejów w granicach Królestwa Polskiego
1819 – kasata klasztoru cysterskiego w Jędrzejowie
1831 – w budynkach poklasztorny powstaje szpital wojenny
1855 – śmierć ostatniego cystersa Wilhelma Ulawskiego; obowiązki duszpasterskie przejmują OO. Reformaci
1862 – ukaz carski o równouprawnieniu Żydów zapoczątkowuje żywiołowe osadnictwo żydowskie w mieście
1867 – Jędrzejów został stolicą powiatu
1870 – utrata praw miejskich; usuniecie reformatów z klasztoru za poparcie powstania styczniowego
1872 – władze carskie umieszczają w gmachu poklasztornym Seminarium Nauczycielskie, jedno z narzędzi rusyfikacji społeczeństwa polskiego
1885 – uruchomienie kolei iwanogrodzko-dąbrowskiej przebiegającej przez Jędrzejów
1908 – z inicjatywy Franciszka Adamowicza i Feliksa Przypkowskiego w Jędrzejowie powstaje Kasa Pożyczkowo-Oszczędnościowa
1913 – ustanowienie przy kościele pocysterskim parafii pw. bł. Wincentego Kadłubka
1914 – do Jędrzejowa wkracza I Kompania Kadrowa Józefa Piłsudskiego
1915 –1918 – Jędrzejów pod okupacją wojsk austriackich
1915 – rozpoczęcie budowy kolejki wąskotorowej
1916– odzyskanie praw miejskich
1918 – odzyskanie przez Polskę niepodległości; odbudowa polskich władz w Jędrzejowie, pierwszym starostą zostaje (jeszcze z ramienia Rady regencyjnej) zostaje Władysław Wielowiejski
1918 – z inicjatywy Gustawa i Władysława Saryusz Bielskich, Bogusława Kozłowskiego, Edwarda Łuszczkiewicza, Władysława Piotrowskiego i Władysława Wielowiejskiego powstał Związek Ziemian i Bank Ziemski
1926 – powstaje Bank Rolniczo-Przemysłowy
1934 – w parafii bł. Wincentego Kadłubka odbył się pierwszy diecezjalny Kongres Eucharystyczny
1937 – oddanie od użytku szpitala powiatowego
1939 –1945 – okupacja niemiecka
1939 – Niemcy utworzyli w Jędrzejowie obóz przejściowy dla polskich jeńców wojennych
1940 - 1943 – w Jędrzejowie istniało getto żydowskie
1943 – zamach na gestapowca Helmuta Kappa
1944 – oddział AK odbija pięciu więźniów z gestapo
1944 – zgrupowanie w Dzierążni, miejscowe formacje AK zorganizowane w Jędrzejowski Pułku Piechoty AK zebrały się pod Dzierążnią przed spodziewanym wymarszem na pomoc walczącej Warszawie
1945 – wyzwolenie miasta spod okupacji niemieckiej; początek organizowania się komunistycznego aparatu władzy
1945 – powrót cystersów do Jędrzejowa
1948 – uroczystości odpustowe z udziałem abp krakowskiego metropolity księcia Adama Stefana Sapiehy (wzięło w nich udział ok. 40 tys. wiernych)
1953 – klasztor jędrzejowski podniesiony do rangi przeoratu
1962 – rodzina Przypkowskich przekazuje zgromadzone zbiory na własność państwa; daje to początek Państwowemu Muzeum im. Przypkowskich
1964 – 200-lecie beatyfikacji Wincentego Kadłubka, w uroczystościach biorą udział prymas Polski Stefan Wyszyński i metropolita krakowski Karol Wojtyła
1971 – rusza Zakład Przemysłu Dziewiarskiego „Rekord”
1971 – uroczyste obchody 700-lecia nadania praw miejskich
1973 – uroczystości 750-lecia śmierci Wincentego Kadłubka, pod przewodnictwem kardynała Karola Wojtyły
1975 – reforma administracyjna kraju przynosi likwidację powiatu jędrzejowskiego
1984 – aresztowanie uczestników Marszu Szlakiem I Kadrowej
1990 – pierwsze po wojnie prawdziwie wolne wybory samorządowe, burmistrzem zostaje mecenas Marek Banasik
1999 – Jędrzejów ponownie siedzibą powiatu



Źródło kalendarium - "Powiat Jędrzejowski. Współczesność i tradycje historyczne, Jędrzejów 2004."